Nieuw radarsysteem maakt Westerschelde veiliger 

Op 12 oktober 2022 leverden we een nieuw meetsysteem langs de Westerschelde op. Hiermee wordt een wervel of draaikolk ter hoogte van het Zuidergat nauwkeuriger in kaart gebracht. Het risico voor de scheepvaart is hiermee verkleind.  De komende maanden zal het systeem uitgebreid worden getest. 

 

De Westerschelde is een drukke scheepvaartroute tussen de Noordzee en de Haven van Antwerpen. Ongeveer halverwege het traject, ten oosten van de Platen van Ossenisse in het Zuidergat (zie rode cirkel) kunnen bij giertij sterke dwarsstromingen optreden, met snelheden tot 2,5 knopen. Die dwarsstromingen zijn het gevolg van een verraderlijke draaikolk.  

Fig. 1 Gebied Westerschelde Zuidergat, vaargeul van/naar de haven van Antwerpen. 

Een gewoon springtij komt elke twee weken voor. Een paar keer per jaar ontwikkelt zich echter een ‘giertij’: een veel sterker springtij, aangestuurd door de onderlinge positie van de aarde, de zon en de maan. Zo’n giertij kan bij hoogwater sterke dwarsstromingen opwekken, die een grote draaikolk vormen. Dat kan gevaarlijk zijn voor de scheepvaart, omdat de richting en de kracht van de stroming over een afstand van 1,5 kilometer sterk kunnen wisselen. Een betrouwbaar en nauwkeurig informatiesysteem waarschuwt de scheepvaart tijdig voor deze gevaarlijke stroming waardoor  het risico veel kleiner wordt.   

HF-radar optimaliseert de monitoring 

Tot nu toe wordt de scheepvaart geïnformeerd aan de hand van astronomische verwachtingen en stroommetingen die worden uitgevoerd met een meetschip van RWS. Het meten met een schip heeft echter beperkingen: het meetschip vaart enkel overdag en alleen als het niet té hard waait. 

De nieuwe meetmethode bestaat uit een systeem met een hoogfrequente radar of HF-radar. Die kan in real-time ruimtelijke stromingsinformatie leveren aan de scheepvaart. De informatie uit het HF-meetsysteem gaat rechtstreeks naar de loodsen die zich aan boord van een zeeschip bevinden en naar de verkeersleiders op de VTS-verkeerscentrale Hansweert. Daarnaast wordt de informatie ook aan de overige scheepvaart beschikbaar gesteld (zie figuur 2). 

 
 

Fig. 2 Stromingskaarten van het Zuidergat. De wervel is zichtbaar in een stroommeting met de HF-radar.

Het HF-radarsysteem is verdeeld over drie meetlocaties. Elke locatie beschikt over enkele zendantennes en twaalf ontvangstantennes. De meetlocaties bevinden zich aan de westkant van Waarde, aan de oostkant van Waarde (nabij de bestaande radarpost Waarde) en aan de overkant van de Westerschelde bij Walsoorden (zie figuur 3). 

Fig. 3 Opstellocaties aan de oost- en westkant van Waarde en bij Walsoorden.